De gemeente voert een actief beleid inzake vaststelling en opvolging van schendingen inzake ruimtelijke ordening.
De gemeente besliste op 31 januari 2019 om toe te treden tot de intergemeentelijke dienstverlening handhaving RO van IOK en hiervoor werden zowel intergemeentelijke verbalisanten ruimtelijke ordening als intergemeentelijke stedenbouwkundige inspecteurs aangesteld.
De verbalisant ruimtelijke ordening stelt schendingen vast en maakt - in geval van een bouwmisdrijf - proces-verbaal op of - in geval van inbreuk - een verslag van vaststelling. Deze misdrijven en inbreuken worden door de gemeentelijke stedenbouwkundig inspecteur verder opgevolgd in functie van het bekomen van het herstel van de goede ruimtelijke ordening. Daartoe kan een herstelvordering worden opgemaakt en ingeleid bij het parket of bij de burgerlijke rechtbank. Ook bestuurlijk kan een herstelmaatregel worden opgelegd. Dit kan resulteren in het herstel in oorspronkelijke staat, uitvoeren van aanpassingswerken of betalen van een meerwaardesom.
De VCRO voorziet naast de gerechtelijke procedure van herstelvordering en uitspraak door de rechtbank een luik waarbij de stedenbouwkundig inspecteur en de burgemeester zelfstandig bestuurlijke maatregelen kunnen opleggen en laten uitvoeren. Vanuit het handhavingsbeleid wordt voor de verdere afhandeling van bouwmisdrijven en inbreuken voortaan gekeken of deze al dan niet behoren tot een gewestelijke of gemeentelijke prioriteit. Hiervoor dient elke gemeente een prioriteitenkader op te stellen.
Schendingen die niet vallen onder de vastgestelde prioriteiten zullen in principe niet worden beboet, ook al zijn hierop een aantal uitzonderingen voorzien. Wanneer een verbalisant een proces-verbaal of verslag van vaststelling opstelt, is het bovendien aangewezen hierin op te nemen of het al dan niet om een lokale handhavingsprioriteit gaat. Voor de gewestelijke entiteit is het niet mogelijk voor elk dossier na te gaan of het gaat om een gemeentelijke prioriteit, en bij gebrek aan het prioritair karakter zal het dossier mogelijk geseponeerd worden. Aan de verbalisant en de gemeente wordt ook gevraagd om éénmalig een kopie over te maken van de vastgestelde handhavingsprioriteiten en telkens wanneer deze gewijzigd worden door de gemeenteraad.
De eerste gemeentelijke handhavingsprioriteiten zijn vastgelegd door de gemeenteraad van 30 januari 2020. Ondertussen is er na 3 jaar ervaring de wens om enkele vastgelegde gemeentelijke prioriteiten aan te passen. Zo wordt de prioriteit 'verhardingen in de voortuin' aangepast naar 'constructies in de voortuin'. Constructies is een ruimer begrip en wordt door de VCRO (art. 4.1.1.3°) gedefinieerd als een gebouw, een bouwwerk, een vaste inrichting, een verharding, al dan niet bestaande uit duurzame materialen, in de grond ingebouwd, aan de grond bevestigd of op de grond steunend omwille van de stabiliteit, en bestemd om ter plaatse te blijven staan of liggen, ook al kan het goed uit elkaar genomen worden, verplaatst worden, of is het goed volledig ondergronds.
Hetzelfde wordt gedaan met de gemeentelijke prioriteit 'aanmerkelijke reliëfwijzigingen die een significante invloed hebben op de waterimpact', deze wordt ook meeromvattend geformuleerd door 'het uitvoeren van ingrepen die de waterhuishouding wijzigen'. Dan gaat het niet enkel meer over reliëfwijzigingen, maar over elke stedenbouwkundige vergunningsplichtige handeling die effect heeft op de waterhuishouding. De gemeente wenst hier meer prioriteit aan te geven gelet op de droogte- en waterproblematiek waarmee we de laatste jaren te maken hebben.
De andere reeds goedgekeurde prioriteiten blijven behouden en blijven ongewijzigd.
Er worden wel twee nieuwe prioriteiten toegevoegd, met name handelingen in strijd met de voorwaarden uit de vergunning en flagrante schendingen.
Om tegemoet te komen aan de noden om een goede ruimtelijke ordening te bewaren op het grondgebied van de gemeente Beerse wordt voorgesteld om volgende prioriteitennota goed te keuren.
"In uitvoering van de VCRO worden hierna de gemeentelijke prioriteiten inzake ruimtelijke ordening bepaald. De bepaling van prioriteiten betekent geenszins dat alle andere misdrijven en inbreuken niet langer zullen worden opgevolgd of vervolgd.
1. Visie
Door een efficiënte, effectieve en doelmatige handhaving worden volgende hoofddoelstellingen beoogd:
Met haar beleid wil de gemeente Beerse inzetten op preventie van misdrijven en inbreuken via communicatie, informatie en sensibilisering. Door deze instrumenten wordt de burger aangezet om zich naar de regelgeving inzake ruimtelijke ordening en verleende vergunningen te voegen.
Vanuit dit oogpunt wordt in eerste instantie gebruik gemaakt van een aantal nieuwe zachte handhavingsinstrumenten zoals de raadgeving en de aanmaning. De raadgeving wordt ingezet wanneer er een inbreuk of misdrijf dreigt te worden gepleegd. Het geldt als een verwittiging om bepaalde grenzen niet te overschrijden. Wie toch een misdrijf of inbreuk pleegt zal in eerste instantie aangemaand worden om dit ongedaan te maken. Hierdoor krijgt de overtreder een laatste kans om zonder verdere sanctionering of herstelmaatregel de inbreuk of het misdrijf ongedaan te maken.
Naargelang de aard van de schending kan de aanmaning een regularisatie, herstel of de opmaak van een minnelijke schikking inhouden.
Na uitputting van voormelde zachte handhavingsinstrumenten rest een curatief optreden langs gerechtelijke of bestuurlijke weg. Het hoofddoel is het herstel van de goede ruimtelijke ordening en niet het sanctionerend optreden op zich.
Rekening houdend met een beperkte capaciteit qua personeel, tijd en budget wordt voorgesteld om volgende schendingen prioritair te behandelen:
2. Prioriteiten
2.1. Constructies in voortuinen
Het plaatsen van constructies in de voortuinen zorgt voor een vergrijzend en verrommeld straatbeeld en afnemende kansen voor biodiversiteit. Constructies kunnen tevens leiden tot ongewenste neveneffecten zoals het parkeren van voertuigen of het opslaan van materialen, materiaal of afval.
Het onrechtmatig plaatsen van constructies (vb. verharding) in een voortuin zal steeds als prioritair opgevolgd worden.
2.2.Uitvoeren van ingrepen die de waterhuishouding wijzigen
Deze prioriteit beoogt het behoud van het natuurlijk opslagvermogen van de bodem zodat hemelwater niet dient afgevoerd te worden via de openbare riolering en wateroverlast zoveel als mogelijk beperkt kan worden.
Hieronder wordt onder andere verstaan alle vergunningsplichtige handelingen in pluviaal of fluviaal overstromingsgevoelig gebied of signaalgebied. Het onvergund dichtleggen, inbuizen of overwelven van grachten,...
Daarnaast omvat het ook schendingen die betrekking hebben op het niet naleven van de Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening Hemelwater.
2.3. Schendingen met betrekking tot groenvoorzieningen
Onder deze categorie vallen overtredingen die het groene karakter en dus de eigenheid van de gemeente aantasten. Alle overtredingen met betrekking tot groenvoorzieningen worden als prioriteit beschouwd.
Bijvoorbeeld het onvergund rooien van bomen of het niet aanplanten van bomen als dit opgelegd is als voorwaarde in de vergunning.
2.4. Schendingen met betrekking tot het vermeerderen van het aantal woongelegenheden
Het vermeerderen van het aantal woongelegenheden is een prioritair thema omdat het naast stedenbouw ook huisvesting betreft. Het onoordeelkundig vermeerderen van het aantal woongelegenheden of het vestigen van een woonentiteit in een daarvoor niet bestemd gebouw of constructie kan voor overlast, overbezetting van het terrein of inferieure woonvormen zorgen. Niet zelden zijn burgers in een meer kwetsbare positie daarvan het slachtoffer. Deze prioriteit heeft dus naast een stedenbouwkundige, ook een sociale component.
2.5. Schendingen met betrekking tot functiewijzigingen
Het bepalen van de juiste, toegelaten functie in een bepaald gebouw of constructie is één van de meest essentiële taken van stedenbouw. Dit heeft niet alleen te maken met de bestemming van het gebied, maar eveneens met het zoeken naar evenwicht tussen de maatschappelijke noden en wensen.
Omdat functiewijzigingen vaak niet binnen de gewestelijke (gebiedsgerichte) prioriteiten vallen en de gemeente bij uitstek zicht heeft op lokale gevoeligheden zoals leefbaarheid en mobiliteit, zijn functiewijzigingen in ieder geval te weerhouden als prioriteit.
Voorbeelden:
2.6. Gecombineerde schendingen milieu-RO-dierenwelzijn
Voor schendingen op het vlak van milieu wordt de prioriteitennota van de Vlaamse Hoge Handhavingsraad voor Ruimte en Milieu gevolgd.
Milieuschendigen die samenhangen met schendingen op het vlak van ruimtelijke ordening worden in ieder geval weerhouden als prioriteit. Maar ook gecombineerde schendingen inzake dierenwelzijn zijn prioritair.
Voorbeelden (niet-limitatief):
2.7 handelingen in strijd met de voorwaarden uit de vergunning
Bij afgeleverde vergunningen worden soms specifieke voorwaarden opgelegd. Deze hebben als doel het aangevraagde vergunbaar te maken, door maatregelen op te leggen waardoor verenigbaarheid kan worden bereikt met stedenbouwkundige voorschriften, verkavelingsvoorschriften of de goede ruimtelijke ordening. Een vergunningverlenende overheid kan een voorwaarde opleggen indien zij van mening is dat het aangevraagde niet voor vergunning in aanmerking komt, tenzij bepaalde voorwaarden worden nageleefd. Door het opleggen van een voorwaarde geeft de vergunningverlenende overheid aan dat zonder deze voorwaarde het aangevraagde niet vergunbaar is. De loutere miskenning ervan is dus een voldoende basis om als prioritair te worden opgevolgd.
2.8 Flagrante overtredingen
Dit betreft onder andere de onvergunde uitvoering van stedenbouwkundige handelingen waarvan eenieder redelijkerwijze behoort te weten dat een voorafgaande vergunning vereist is. Een ander voorbeeld van een flagrante overtreding is een schending die de overtreder en/of eigenaar een aanzienlijk vermogensvoordeel opleveren. Voorbeelden zijn het onvergund bouwen van grote constructies, perceel bijna volledig verharden (al dan niet met kunstgras),...
Mevrouw Isabelle Druyts, schepen Wonen en Omgeving, geeft toelichting bij dit agendapunt.
Stemmotivatie: Fractie N-VA stemt tegen omdat het, zoals bij de initiële stemming van het handhavingsbeleid het voor hen nuttiger lijkt om de mensen te motiveren om te ontharden in plaats van te sanctioneren.
Het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid.
De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening van 15 mei 2009.
Het Bestuursdecreet van 7 december 2018.
Het Handhavingsbesluit Ruimtelijke Ordening van 9 februari 2018.
Verleent goedkeuring aan de prioriteitennota handhaving, met daarin de volgend prioriteiten:
Artikel 2
Het prioriteitenkader dat werd goedgekeurd door de gemeenteraad op 30 januari 2020 wordt opgeheven.